Rola czynników ekologicznych w kształtowaniu zmienności genetycznej populacji jaguara Panthera onca w Wenezueli (MNiSW, NN304 336339, na lata 2010-2014)
Czas trwania projektu: 2010-2013
Status projektu: Zakończony
Kierownik projektu: dr hab. Krzysztof Schmidt
Wykonawcy projektu: Prof. dr hab. Włodzimierz Jędrzejewski (IBS PAN)
dr Ángel L. Viloria Petit (Instituto Venezolano de Investigaciones Científicas (IVIC), Wenezuela)
dr Hugo Cerda (Instituto Venezolano de Investigaciones Científicas (IVIC), Wenezuela)
Maria R. Abarca - Medina (Instituto Venezolano de Investigaciones Científicas (IVIC), Wenezuela)

Celem niniejszego projektu jest poznanie: (1) Ogólnej zmienności genetycznej populacji jaguara Panthera onca w Wenezueli na poziomie mitochondrialnego DNA oraz loci mikrosatelitarnych DNA jądrowego; (2) Rozpoznanie przestrzennej struktury genetycznej populacji jaguara; (3) Zbadanie, czy czynniki ekologiczne, takie jak struktura środowisk oraz struktura gatunkowa zespołów potencjalnych ofiar, a także wielkość i zagęszczenie dominującego gatunku ofiary mogą mieć wpływ na rozmieszczenie ewentualnych subpopulacji wyróżnionych na podstawie częstości występowania haplotypów

mtDNA i alleli mikrosatelitarnych. Dodatkowo, uzyskane dane ekologiczne i genetyczne pozwolą na oszacowanie wielu parametrów populacyjnych, takich jak różnorodne wskaźniki zmienności genetycznej, określenie obecności i kierunku przepływu genów, oszacowanie efektywnej wielkości populacji, oszacowanie składu diety jaguarów i wybiórczości ofiar w różnych środowiskach. Prace będą prowadzone przez polsko-wenezuelski zespół badawczy na kilkunastu powierzchniach, rozmieszczonych stosunkowo równomiernie na obszarze występowania jaguara w całej Wenezueli, ale jednocześnie tak, aby pokryły najważniejsze środowiska (jak np. tropikalne górskie i nizinne lasy wilgotne, sawanny i zarośla; obszary intensywnej hodowli bydła). Zaplanowane prace terenowe mają na celu: (1) ocenę zasięgu występowania i względnych zagęszczeń jaguarów; (2) ocenę struktury gatunkowej lokalnych zespołów ssaków i dostępności potencjalnych ofiar (filmowanie przy pomocy automatycznych kamer, tropienia, obserwacje); (3); ocenę składu pokarmu jaguarów (analiza odchodów i resztek ofiar); (4) zbiór próbek zawierających DNA jaguarów (odchody, włosy, tkanki z kolekcji muzealnych).

W projekcie testowane będą następujące hipotezy badawcze:

(1) Populacja jaguara w Wenezueli posiada wewnętrzną, kryptyczną strukturę genetyczną, zgodną z rozmieszczeniem głównych środowisk i zespołów ofiar.

(2) Kierunki i tempo przepływu genów są kształtowane zarówno przez czynniki środowiskowe (bariery w postaci dużych terenów otwartych i dużych rzek), jak i obecne rozmieszczenie różnych grup ofiar.