Filogeografia i różnorodność genetyczna sarny europejskiej (Capreolus capreolus) w Europie Północnej, Środkowej i Wschodniej (NCN, 2013/11/B/NZ8/00884)
Czas trwania projektu: 2014-2017
Status projektu: Aktywny
Kierownik projektu: Prof. dr hab. Bogumiła Jędrzejewska
Wykonawcy projektu: dr Magdalena Niedziałkowska (IBS PAN)
dr Tomasz Borowik (IBS PAN)
Kamila Plis (IBS PAN)

Celem planowanego projektu jest:

  1. zbadanie zróżnicowania genetycznego oraz określenie struktury genetycznej sarny europejskiej zamieszkującej obszar Europy Północnej i Środkowo-Wschodniej;
  2. poznanie całkowitego wzorca zróżnicowania genetycznego i filogeografii tego gatunku w Europie;
  3. wytypowania obszarów, które mogły stanowić wschodnie refugia w czasie ostatniego zlodowacenia;
  4. odtworzenie dróg postglacjalnej kolonizacji linii centralnej i ewentualnie innych, niepoznanych do tej pory linii genetycznych saren występujących na obszarach objętych planowanymi badaniami;
  5. określenie stopnia i zasięgu hybrydyzacji sarny europejskiej i syberyjskiej;
  6. odpowiedź na pytanie, czy hybrydyzacja jest spowodowana procesami naturalnymi czy jest efektem działalności człowieka;

 

W ramach niniejszego projektu planowane jest zastosowanie następujących metod badawczych:

  1. Analiza fragmentu regionu kontrolnego mtDNA o długości około 600 par zasad;
  2. Analiza 15 loci mikrosatelitarnych wykorzystywanych we wcześniejszych analizach prób saren;
  3. Poszukiwania udokumentowanych informacji na temat historii badanych populacji: zmian liczebności i zasięgu występowania oraz danych dotyczących przesiedleń saren prowadzonych przez człowieka.

Wpływ rezultatów:
Wyniki podjętych badań umożliwią poznanie całego wzorca zróżnicowania filogenetycznego i genetycznego sarny europejskiej oraz będą pomocne w określeniu lokalizacji wschodnich refugiów glacjalnych tego gatunku. Projekt umożliwi też oszacowanie wpływu prowadzonych w przeszłości przesiedleń sarny syberyjskiej na zróżnicowanie genetyczne sarny europejskiej oraz określenie czynników, które obecnie mają wpływ na różnorodność genetyczną sarny europejskiej w północnej i wschodniej części jej zasięgu. Wyniki badań dostarczą wiele cennych danych dla osób zajmujących się gospodarką łowiecką i ochroną przyrody. Porównanie zróżnicowania genetycznego z danymi środowiskowymi dostarczy danych możliwych do wykorzystania w tworzeniu modeli wpływu zmian klimatu na różne populacje sarny europejskiej.

Informacja dla wolontariuszy:
W chwili obecnej brak możliwości wolontariatu.

Literatura:
Danilkin A (1995) Behavioural Ecology of Siberian and European Roe Deer. Chapman & Hall, London.
Lorenzini R, Lovari S (2006) Genetic diversity and phylogeography of the European roe deer: the 605 refuge area theory revisited. Biological Journal of the Linnaean Society, 88, 85-100.
Lorenzini R, Garofalo L, Qin X, Voloshina I, Lovari S (2014) Global phylogeography of the genus Capreolus (Artiodactyla: Cervidae), a Palaearctic meso-mammal. Zoological Journal of the Linnean Society 170: 209-221.
Matosiuk M, Borkowska A, Świsłocka M, Mirski P, Borowski Z, Krysiuk K, Danilkin AA, Zvychaynaya EY, Saveljev AP, Ratkiewicz M (2014) Unexpected population genetic structure of European roe deer in Poland: an invasion of the mtDNA genome from Siberian roe deer. Molecular Ecology 23, 2559-2572.
Olano-Marin J, Plis K, Sönnichsen L, Borowik ., Niedziałkowska M, Jędrzejewska B. High genetic diversity but no genetic differentiation between field and forest ecotypes of European roe deer in northeastern Poland. PlosOne 9(10):e109147-e109147
Randi E, Alves P, Carranza J, Milosevis-Zlatanovic S, Sfougaris A, Mucci N. (2004) Phylogeography of roe deer (Capreolus capreolus) populations: the effects of historical genetic subdivisions and recent nonequilibrium dynamics. Molecular Ecology, 13, 3071-3083.
Royo L J, Pajares G, Alvarez I, Fernandez I, Goyache F (2007) Genetic variability and differentiation in Spanish roe deer (Capreolus capreolus): A phylogeographic reassessment within the European framework. Molecular Phylogenetics and Evolution, 42, 47-61.
Sommer RS, Fahlke JM, Schmolcke U, Benecke N, Zachos FE (2009). Quaternary history of the European roe deer Capreolus capreolus. Mammal Review, 39(1), 1-16.
Svenning JC, Normand S, Kageyama M (2008) Glacial refugia of temperate trees in Europe: insights from species distribution modelling. Journal of Ecology, 96(6), 1117-1127.