Rekonstrukcja wzorca użytkowania środowisk i diety żubra pierwotnego (Bison priscus) w gradiencie stref roślinnych późnego plejstocenu

Opis projektu

Żubr pierwotny (Bison priscus) – jeden z ostatnich przedstawicieli plejstoceńskiej maga fauny – wyginął ostatecznie w Europie na przełomie plejstocenu i holocenu (najmłodsze okazy datowane są na 11 220 lat). W północno-wschodniej Syberii żubry pierwotne wyginęły około 8 860 lat temu. Celem badań jest analiza wzorca użytkowania środowisk i diety żubra pierwotnego w Eurazji w okresie późnego plejstocenu (50 000 – 11 700 lat temu), w trzech obszarach geograficznych różniących się składem dominujących zespołów roślinności: od otwartych obszarów tundrowych z dominacją roślin zielnych (Jakucja), przez obszary z dominacją roślin zielnych i krzewów, ale z domieszką gatunków drzew lasów borealnych (wschodnia Ukraina), aż po mozaikę teren terenów otwartych z wysokim udziałem roślin zielnych oraz lasów strefy umiarkowanej i borealnej (Serbia). Planowane badania mają na celu poszerzenie wiedzy o wpływie zmian klimatyczno-środowiskowych w okresie późnego plejstocenu i wczesnego holocenu na wyginiecie dużych ssaków roślinożernych.

Badania mają odpowiedzieć na pytania:

1. Czy charakter żerowania żubra pierwotnego odzwierciedlał strukturę pokrywy roślinnej w miejscach jego występowania w różnych warunkach klimatyczno- środowiskowych?
2. Czy żubr pierwotny był gatunkiem o wąskim spektrum diety i użytkowanych środowisk, co czyniło go mniej przystosowanym do zmian klimatycznych i środowiskowych w okresie późnego plejstocenu oraz na przełomie plejstocenu i holocenu?
3. Czy stabilność otwartych siedlisk tundrowych i stepowych w późnym plejstocenie w północnowschodniej Syberii przyczyniła się do późniejszego niż w Europie wyginięcia żubra pierwotnego w tym obszarze?

Projekt będzie realizowany z wykorzystaniem kopalnych kości i zębów okazów Bison priscus, przy użyciu następujących metod badawczych:

1. Datowanie radiowęglowe (¹⁴C) albo uranowo-torowe (U-Th-Pb) kopalnych kości/zębów analizowanych okazów w celu określenia ich wieku.
2. Analiza zawartości stabilnych izotopów węgla δ¹³C i azotu δ¹⁵N kolagenu kości lub zębów celem zbadania diety i rodzajów siedlisk żerowania.
3. Trójwymiarowa analiza struktury mikrośladów starcia powierzchni uzębienia w celu określenia diety.