| Czas trwania projektu: | 2011-2013 |
|---|---|
| Status projektu: | Zakończony |
| Kierownik projektu: | dr hab. Rafał Kowalczyk |
| Wykonawcy projektu: |
mgr Emilia Hofman-Kamińska (IBS PAN) Dr Tomasz Samojlik (IBS PAN) Prof. dr hab. Hervé Bocherens (Universität Tübingen, Biogeologie, Niemcy) Dr Dorothée G. Drucker (Universität Tübingen, Biogeologie, Niemcy) Dr Gildas Merceron (Université Claude Bernard Lyon, Francja) |
Żubr jest ostatnim gatunkiem spośród dużych roślinożerców żyjących we wczesnym Holocenie, który przetrwał na terenie Europy do czasów współczesnych. Historia pochodzenia żubra oraz niektóre cechy jego morfologii i zachowania wskazują, że żubr jest gatunkiem trawożernym ewolucyjnie przystosowanym do środowisk otwartych lub mieszanych (mozaika lasów i terenów otwartych). Celem projektu jest analiza użytkowania środowisk przez żubry w Europie Środkowej i Wschodniej w Holocenie w współcześnie w oparciu o zawartość stabilnych izotopów węgla w ich kościach. Analizowane będą:
(1) czasowe zmiany zawartości izotopów związane ze zmianami środowiskowymi w Holocenie (ekspansja lasów po ustąpieniu lodowca, a następnie wylesienie wskutek presji cywilizacyjnej człowieka);
(2) przestrzenna zmienność zawartości izotopów w kościach współczesnych żubrów żyjących w gradiencie środowiska od terenów otwartych do rozległych obszarów leśnych;
(3) zdolności żubra do utrzymywania środowisk otwartych (hamowania sukcesji). Materiałem do badań będą próbki kości pochodzące z materiału kopalnego (kolekcje archeozoologiczne), muzealnego i współczesnego (kolekcje zoologiczne).
Podstawowa metodyka badań to: (1) datowania radiowęglowe (14C) wybranych prób z okresu Holocenu, (2) laboratoryjne analizy proporcji izotopów węgla δ13C/δ12C w niewielkich próbkach kości, (3) analizy proporcji izotopów węgla δ13C/δ12C w próbkach roślin rosnących na terenach otwartych i leśnych (4) analiza mikrośladów starcia uzębienia.
Wyniki analiz kości kopalnego i współczesnego żubra zostaną porównane z profilem izotopowym kości gatunków referencyjnych: łosia (typowego pędożercy) oraz tura (typowego trawożercy).
