Ocena stanu zachowania i ochrona lokalnych populacji rysia w Polsce północno-wschodniej

Występowanie rysia eurazjatyckiego w północno-wschodniej Polsce jest ograniczone przede wszystkim do dużych kompleksów leśnych: Puszczy Białowieskiej, Knyszyńskiej, Augustowskiej, lasów w Dolinie Biebrzy, Puszczy Piskiej, Boreckiej i Rominckiej. Populacja ta jest funkcjonalnie połączona z populacjami występującymi na niżu północno-wschodniej Europy: na Ukrainie i Białorusi i dalej na północny wschód przez Litwę, Łotwę i Estonię po Rosję na wschodzie i północnym wschodzie. Na terenie Polski łączność ekologiczna pomiędzy lokalnymi populacjami może być częściowo ograniczona z uwagi na fragmentację środowiska leśnego wynikające ze zmiany sposobu użytkowania gruntów (np. zabudowa terenu),

obniżenia jakości siedlisk (antropopresja, spadek dostępności ofiar) oraz rozbudowy infrastruktury liniowej (szklaki komunikacyjne, ogrodzenia, zapory). Z uwagi na izolację można przypuszczać, że nieliczne i częściowo izolowane populacje są w niewielkim stopniu zasilane osobnikami napływającymi ze wschodnich populacji źródłowych i tym samym stają się bardziej niż na obszarze zwartego występowania gatunku narażone na wyginięcie w wyniku niekorzystnych czynników takich jak choroby, niekorzystna struktura demograficzna, kłusownictwo (nielegalne zabijanie) czy wpadki komunikacyjne. Dla niewielkich populacji krytyczne może być kumulatywne oddziaływanie wszystkich zidentyfikowanych zagrożeń, nawet jeśli żaden z nich nie jest dominujący. Monitoring stanu zachowania populacji rysia jest zatem kluczowym elementem skutecznej ochrony gatunku i podstawą wczesnego reagowania na niekorzystne zmiany jego populacji.

Celem projektu jest identyfikacja zagrożeń i ich wpływu na rozmieszczenie i liczebność rysia w trzech kompleksach leśnych północno-wschodniej Polski: Puszcza Białowieska, Puszcza Knyszyńska, Puszcza Augustowska. Efektem projektu będzie opracowanie rekomendacji do działań ochronnych dla lokalnych populacji rysia znajdujących się na skraju jego naturalnego zasięgu występowania. Na tej podstawie będzie możliwe podjęcie działań mitygujących w odniesieniu do zidentyfikowanych zagrożeń.