Epidemiologia afrykańskiego pomoru świń (ASF) w populacji dzika (Sus scrofa) – rola struktury przestrzennej, socjalnej i genetycznej populacji gospodarza (NCN, 2014/15/B/NZ9/01933)
Czas trwania projektu: 2015-2018
Status projektu: Aktywny
Kierownik projektu: Dr Tomasz Podgórski (Instytut Biologii Ssaków PAN, Białowieża)
Wykonawcy projektu: Dr Magdalena Niedziałkowska (Instytut Biologii Ssaków PAN, Białowieża)
Dr hab. Krzysztof Śmietanka (Państwowy Instytut Weterynaryjny PIB, Puławy)
Dr Andrzej Kowalczyk (Państwowy Instytut Weterynaryjny PIB, Puławy)
Dr hab. Anna Radko (Instytut Zootechniki PIB, Kraków)

Opis projektu

Dynamika i szerzenie się chorób zakaźnych w populacjach dzikich zwierząt zależy w dużej mierze od mobilności i behawioru socjalnego gospodarza. Znajomość epidemiologii chorób zakaźnych w dzikich populacjach jest kluczowa w prewencji wystąpienia tych chorób u zwierząt hodowlanych. Afrykański pomór świń (African swine fever – ASF) jest wysoce zaraźliwą chorobą wirusową dzikich oraz domowych świniowatych (Suidae), która powoduje bardzo wysoką śmiertelność wśród zakażonych zwierząt, pociągając za sobą niebagatelne konsekwencje społeczno-ekonomiczne. Gwałtowna ekspansja ASF we wschodniej Europie w ostatnich latach wzbudziła szerokie zainteresowanie tą chorobą w kontekście dalszego rozwoju sytuacji epidemiologicznej. Dzik (Sus scrofa), dziko żyjący gospodarz wirusa ASF, jest gatunkiem socjalnym, o dużej mobilności oraz wysokich zagęszczeniach w Europie. Ekologia i behawior tego gatunku może zatem stymulować rozprzestrzenianie się ASF. Epidemiologia ASF w populacjach dzika jest praktycznie nieznana, a wpływ struktury socjalnej i przestrzennej populacji na dynamikę ASF w środowisku nie był dotychczas badany. Poznanie roli organizacji socjalnej i przemieszczania się dzików na wzorce rozprzestrzeniania się ASF jest głównym celem tego projektu. Badani prowadzone są w północno-wschodniej Polsce, gdzie od początku 2014 roku stwierdzane są przypadki ASF u dzików, z użyciem metod ekologii molekularnej, epidemiologii oraz narzędzi GIS.

Szczegółowe cele badań obejmują:

  1. zidentyfikowanie czasowych i przestrzennych wzorców szerzenia się ASF w populacji dzika i odniesienie tych wzorców do biologii i parametrów populacyjnych gospodarza
  2. ocenę stopnia utrzymywania się wirusa ASF w populacji dzika w zależności od struktury środowiska;
  3. rekonstrukcje struktury socjalnej populacji dzika na podstawie pokrewieństwa genetycznego pomiędzy osobnikami w celu określenia częstości infekcji w obrębie grup socjalnych oraz pomiędzy nimi;
  4. oszacowanie zmienności i struktury genetycznej populacji w celu identyfikacji pochodzenia zakażonych osobników i śledzenia przestrzennych wzorców rozprzestrzeniania się wirusa ASF.