prefekt

Uczestnicy konferencji mogli wysłuchać 15 referatów. Aspekty funkcjonowania gmin na obszarach chronionych przedstawione zostały przez różne podmioty: samorządy, parki krajobrazowe, uczelnie, biura planowania przestrzennego.
Działalność parków krajobrazowych, w tym kształtowanie relacji pomiędzy zarządcami parków a społecznościami lokalnymi zaprezentowano na przykładach: Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej, Mazowieckiego Parku Krajobrazowego i Brodnickiego Parku Krajobrazowego. Dyrektor Brodnickiego Parku Krajobrazowego, dr Marian Tomoń stwierdził, że podejście społeczności lokalnej do Parku zmienia się w kierunku większej akceptacji ochrony przyrody. Ważnym, obserwowanym zjawiskiem wśród lokalnych społeczności jest dostrzeganie pozytywnych skutków w powstrzymywaniu niekontrolowanego budownictwa na rzecz ochrony walorów przyrodniczych i rozwijania agroturystyki.
Część referatów podjęła temat pogodzenia ochrony przyrody z zapewnieniem dochodu dla lokalnych społeczności. Dr Zenon Tederko (Pro –Biodiversity Sernice, Warszawa) zidentyfikował podstawową barierę w rozwoju ekologicznych biznesów jako brak dostępu do akceptowalnych przez małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP) instrumentów finansowych. Wójt Gminy Nowosolna, Tomasz Bystroński przedstawił mechanizm rekompensaty środowiskowej dla gmin posiadających tereny prawnie chronione – „subwencje ekologiczne”. Dr Krzysztof Jończyk (Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Państwowy Instytut Badawczy, Puławy) pokazał możliwości promocji i współpracy producentów żywności ekologicznej w Polsce Wschodniej jakie daje Klaster „Dolina Ekologicznej Żywności”. Dr Paulina Legutko-Kobus (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie) zwróciła uwagę na rolę lokalnych liderów i poziom kapitału społecznego w sposobie ujmowania walorów przyrodniczych w lokalnej polityce rozwoju.
Ochronę przyrody w planowaniu przestrzennym omówili przedstawiciele Instytutu Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa w Warszawie: dr Anna Fogel i Piotr Fogel. Dr Anna Fogel omówiła prawne uwarunkowania poddawania terenów ochronie – instrumenty odszkodowawcze i roszczenia o wykup nieruchomości. Piotr Fogel pokazał marginalizowanie uwarunkowań środowiskowych w podejmowaniu decyzji planistycznych. W referatach i w dyskusji często powtarzano, że poważnym problemem ochrony przyrody w Polsce jest brak miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz spójnej polityki i interdyscyplinarnego podejścia do procesu planowania przestrzennego na wszystkich poziomach.
Dr Monika Król (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi) przedstawiła rolę programów rolnośrodowiskowych i wymogów wzajemnej zgodności jako instrumentów prawnych ochrony środowiska na terenach rolniczych. W referacie wskazano coraz większe znaczenie funkcji produkcyjnych we Wspólnej Polityce Rolnej, co utrzymane będzie w kolejnym okresie programowania.
W kontekście rozwiązywania problemów środowiskowych nie może być pomijane psychologiczne podłoże współpracy, o czym powiedział dr Ryszard Kulik (Instytut Psychologii, Uniwersytet Śląski w Katowicach).
W zakończeniu konferencji dyrektor Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej – Joanna Kurzawa stwierdziła, że „reprezentujemy różne środowiska, ale w tym dniu graliśmy w jednej drużynie”.

Pliki do pobrania

Zeszyt abstraktów

Prezentacje:

Mariusz Kistowski Problemy w realizacji funkcji parków krajobrazowych
Krzysztof Niedziałkowski Nowe podejście do zarządzania obszarami chronionymi
Marian Tomoń Park Krajobrazowy-hamulec czy stymulator rozwoju
Anna Fogel Prawne uwarunkowania poddawania terenów ochronie
Krzysztof Jończyk Klaster „Dolina Ekologicznej Żywności”
Zenon Tederko Mechanizm finansowania przedsiębiorczości na obszarach cennych przyrodniczo
Ryszard Kulik Podłoże psychologiczne współpracy
Joanna Kurzawa Realizacja celów statutowych w Parku Krajobrazowym Puszczy Knyszyńskiej
Sylwester Chołast Działania służb parku krajobrazowego na przykładzie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego
Paulina Legutko-Kobus Możliwość gospodarowania na obszarach chronionych – analiza prawna
Piotr Fogel Zrównoważona gospodarka przestrzenna-konflikt wartości na poziomie zarządzania gminą
Bożena Dobrzańska Skutki finansowe posiadania terenów cennych przyrodniczo

Obecni byli przedstawiciele Ministerstwa Środowiska, Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku i jej nadleśnictw, Państwowej Rady Ochrony Przyrody, parków narodowych Polski północno-wschodniej, uczelni wyższych i ich jednostek badawczych, organizacji pozarządowych, jednostek samorządu terytorialnego regionu oraz muzeów z regionu.
Uczestnicy konferencji mogli wysłuchać 12 referatów omawiających historię lasów, badania i możliwości ich ochrony. W pierwszym wykładzie Pan Michał Grabowski – zastępca dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Warszawie przedstawił na podstawie 2 studiów przypadków współpracę historyków i archeologów z leśnikami. W obu sytuacjach NID udzielił merytorycznego wsparcia w zakresie aspektów związanych z ochroną zabytków na terenach leśnych. Profesor Małgorzata Latałowa z Pracowni Paleoekologii i Archeobotaniki Uniwersytetu Gdańskiego pokazała możliwości badań paleoekologicznych w ocenie długoterminowej dynamiki ekosystemów leśnych w warunkach zmieniającego się klimatu i działalności człowieka. Jedna z konkluzji referatu wskazuje na wagę badań paleokologicznych w planowaniu ochrony i renaturyzacji zbiorowisk leśnych. Rekonstrukcja zbiorowisk leśnych Puszczy Białowieskiej jest celem nowego, interdyscyplinarnego projektu Pracowni Paleoekologii i Archeobotaniki UG pt. „Przyrodnicza historia Puszczy Białowieskiej w świetle badań paleoekologicznych”. Naukowcy z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego (dr Jacek Wysocki i dr Janusz Budziszowski) pokazali możliwości skanowania laserowego LiDAR w rozpoznaniu materialnych śladów historii terenów leśnych.
Historia Puszczy Białowieskiej była tematem kilku referatów, m.in. dr Tomasza Samojlika o badaniach archeologicznych w Puszczy Białowieskiej czy dr Andrzeja Bobca o roli naturalnych procesów w prognozowaniu przyszłości lasu. Konferencję zamykały referaty o popularyzatorskim charakterze. Wiele ciekawych wątków z historii Puszczy Knyszyńskiej przedstawił burmistrz Supraśla Radosław Dobrowolski. Dziedzictwo historyczne w lasach jest również przedmiotem zainteresowań leśników z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku. Leśniczy Krzysztof Łaziuk z Nadleśnictwa Supraśl opowiedział poruszającą historię poszukiwań mogiły żołnierzy poległych pod Sokołdą 7 lipca 1831 roku, zaś doktor Jarosław Krawczyk z RDLP w Białymstoku przedstawił fragmenty swojej książki pt. „Lasy Drugiej Rzeczpospolitej w dawnych zapisach prasowych. Wydarzenia zwykłe i niezwykłe”.
Konferencja potwierdziła potrzebę wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy specjalistami różnych dziedzin na rzecz ochrony dziedzictwa historycznego w lasach.

Pliki do pobrania:
Zeszyt abstraktów „Historia przyrodnicza lasu-jak rozpoznać, badać i chronić..”
Prezentacje:
Jarosław Krawczyk Historia polskich lasów w dawnych zapisach prasowych
Krzysztof Łaziuk Las zapamiętał, las przechował
Radosław Dobrowolski Białe plamy w przeszłości Puszczy Knyszyńskiej a perspektywy badawcze
Tomasz Samojlik Dariusz Krasnodębski Badania archeologiczne w Puszczy Białowieskiej

W seminarium zorganizowanym przez Instytut Biologii Ssaków PAN we współpracy z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Białymstoku wzięło udział około 100 uczestników. Obecni byli przedstawiciele Ministerstwa Środowiska, Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych i ich nadleśnictw, Generalnej i Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska, parków narodowych i krajobrazowych, Polskiego Związku Łowieckiego, uczelni wyższych i innych jednostek badawczych, administracji publicznej oraz Podlaskiej i Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej.
Uczestnicy seminarium mogli wysłuchać 12 wykładów na temat rozmieszczenia, liczebności, oddziaływania bobra oraz działań minimalizujących szkody wyrządzane przez te zwierzęta. Pierwsze wykłady przedstawiły modele zarządzanie populacją oraz przeciwdziałania i łagodzenia konfliktów pomiędzy człowiekiem a bobrem w trzech krajach sąsiadujących z Polską: Litwie, Niemczech i Szwecji. Stan szkód i skutki działalności bobrów oraz sposoby ich minimalizacji w województwach warmińsko-mazurskim i podlaskim zostały zaprezentowane przez przedstawicieli Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska. Wśród wymienionych sposobów łagodzenia skutków działalności bobra znalazły się: rozbiórka tam bobrowych, przesiedlenia bobrów, zabiegi techniczne jak zabezpieczenie drzew siatką czy montowanie urządzeń przelewowych. Stosowany model zabezpieczeń według prelegentów jest niewystarczający w stosunku do skali konfliktów powodowanych przez bobry w regionie. Część prezentacji przedstawiała wyniki badań na temat występowania bobrów z różnych obszarów (Nadleśnictwo Srokowo, Nadleśnictwo Borki, Lasy Skaliskie, Puszcza Knyszyńska, Lasy Napiwodzko-Ramuckie). Prezentowane wyniki liczebności bobrów otworzyły dyskusję nad metodyką monitoringu gatunku. Wykład pana Jana Goździewskiego z Polskiego Związku Łowieckiego zapoznał uczestników seminarium z historią odtworzenia populacji bobra w Polsce. Cześć referatową seminarium zakończył przedstawiciel Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska omawiając zapisy prawne dotyczące gospodarowania gatunkiem.
Powtarzającym się głosem w wykładach i dyskusjach była pilna potrzeba przygotowania i przyjęcia strategii zarządzania populacją bobra i jego ochrony w oparciu o rzetelnie przeprowadzone inwentaryzacje oraz ocenę stanu i pojemności środowiska. Podkreślano, że strategia zarządzania gatunkiem musi uwzględniać unikalną biologię i ekologię bobrów. Ponadto strategia musi być wypracowana przy udziale różnych grup społecznych i zawodowych, mających bezpośredni wpływ na stan gatunku (naukowców, przedstawicieli administracji centralnej i lokalnej, leśników, myśliwych, zarządców terenów, służb ochrony przyrody).
Seminarium towarzyszyła zorganizowana przez Zarząd PZŁ w Suwałkach wystawa zdjęć bobrów i środowiska ich występowania.

Pliki do pobrania:
Książka abstraktów
Prezentacje:
Alius Ulevicius_Aktualna sytuacja bobra na Litwie
Thomas Kaphegyi_Zarządzanie populacją bobrów w Niemczech
Goran Hartman_Zarządzanie populacją bobrów w Szwecji
Beata Bezubik_Szkody „bobrowe” na terenie województwa podlaskiego
Anna Szopa_Ocena obecnego systemu ochrony i koncepcja zarządzania gatunkiem bóbr europejski
Jan Izbicki_Szkody powodowane przez bobry w Nadleśnictwie Borki
Maria Mellin_Działania podejmowane przez RDOŚ w Olsztynie
Zbigniew Borowski_Rozmieszczenie, liczebność oraz oddziaływanie bobra na ekosystemy leśne Polski
Zenon Piotrowicz_Wpływ bobra europejskiego na ekosystemy na terenie Nadleśnictwa Srokowo
Hubert Niewęgłowski_O inwentaryzacji bobra uwag kilka
Agnieszka Niemczynowicz_Struktura przestrzenna, dynamika liczebności oraz preferencje środowiskowe
Jan Goździewski_Aktywna ochrona bobra europejskiego w Polsce

Obecni byli przedstawiciele: jednostek samorządu terytorialnego Podlasia (starostw powiatowych, urzędów miast, urzędów gmin), dostawców usług i produktów turystycznych, parków narodowych i krajobrazowych, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku i jej nadleśnictw, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego, Polskiego Związku Łowieckiego, uczelni wyższych i innych jednostek badawczych, Lokalnych Grup Działania, Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie, oddziałów Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajobrazowego, organizacji pozarządowych. Seminarium odbyło się w Puszczy Knyszyńskiej, cieszącej się wzrastającą popularnością wśród turystów ze względu na swoje przyrodnicze i kulturowe walory.
Uczestnicy seminarium wysłuchali 17 wykładów. Wśród nich znalazły się wystąpienia dotyczące ogólnego stanu turystyki na Podlasiu jak i wystąpienia przedstawiające konkretne turystyczne produkty i usługi z regionu. Zaprezentowane, indywidualne praktyki pochodziły zarówno z tak znanych turystycznie miejsc jak Puszcza Białowieska, Puszcza Knyszyńska, Bagna Biebrzańskie, Dolina Bugu jak i mniej dotychczas wypromowanego Suraża czy Haciek. W wystąpieniach powtarzały się głosy o niewystarczającej promocji turystycznej wielu niewykorzystanych przyrodniczych i kulturowych atrybutów Podlasia. Podkreślano wagę dobrze przygotowanej oferty turystycznej dla wzbudzenia zainteresowania u potencjalnych klientów. Jeden z przykładów pochodził spoza Polski. Pani Arnika Hensel z Main Aeppel Haus z Frankfurtu nad Menem pokazała jak wiele inicjatyw, w tym z edukacji ekologicznej, można realizować w starych, tradycyjnie utrzymanych sadach.
W jednym z najważniejszych wniosków ze spotkania określono potrzebę rozpoznania walorów lokalnych i regionalnych w celu precyzyjnego określenia dalszych kierunków rozwoju turystyki. Podkreślono również wagę lokalnych społeczności w rozwoju turystyki, promowaniu walorów przyrodniczych i kulturowych. Istotne jest również odpowiednie przeszkolenie mieszkańców regionu do rozwijania usług i produktu turystycznego
Było to pierwsze seminarium Forum PREFEKT poświęcone turystyce. W 2012 roku planowana jest organizacja kolejnego spotkania. Wśród pomysłów na kolejne spotkanie, wymienionych przez uczestników seminarium, znalazły się: (1) szkolenie jak stworzyć produkt turystyczny, możliwości finansowania przedsięwzięć turystycznych, ich promocja; (2) poznanie dobrych praktyk, doświadczeń; (3) rozwinięcie tematu produktu turystycznego opartego na podlaskiej wsi i zagadnień z tym związanych: zachowaniu wartości życia wiejskiego, kultury i tradycji. IBS PAN zaprasza do współpracy przy kolejnego spotkania, poświęconego turystyce regionu Podlasia oraz nadsyłania dalszych pomysłów, które można byłoby zrealizować w ramach tego spotkania. Można przesyłać je na adres: dlawreszuk@zbs.bialowieza.pl

Pliki do pobrania:
Książka abstraktów

Prezentacje:
Bożena Pogorzelska Kierunki rozwoju turystyki w województwie podlaskim
Grzegorz Chocian Ekoturystyka obszary chronione szansą czy barierą w rozwoju turystyki?
Mirosław Stepaniuk Niewykorzystany potencjał kulturowy i przyrodniczy regionu
Dorota Ławreszuk Rozwój bazy noclegowej na obszarze Puszczy Białowieskiej
Jan Mordoń Haćki szanse i bariery produktu turystycznego
Mirosław Stepaniuk Kategoryzacja kwater z obszaru Puszczy Białowieskiej
Romuald Ziółkowski Kreowanie marki turystycznej obszarów cennych przyrodniczo
Mariusz Staniurski Opowieści z Narwi
Sławomir Halicki Suraż zaginione światy
Eugeniusz Wiśniewski Turystyka zrównoważona na Podlasiu
Walentyna Gorbacz Samorządy a rozwój turystyki w regionie Puszczy Białowieskiej
Jadwiga Dąbrowska Podlaska Regionalna Organizacja Turystyczna – jej rola i działania
Anika Hensel Stare sady jako atrakcja turystyczna oraz środek edukacji ekologicznej

Uczestnicy seminarium wysłuchali 12 wystąpień prezentujących różne kwestie związane z monitoringiem liczebności populacji zwierząt łownych i zrównoważonym łowiectwem. Wstępem do seminarium był referat wygłoszony przez Alexandra Griffina z Federation of Associations for Hunting and Conservation of the EU o nowych, europejskich zasadach zrównoważonego łowiectwa. Zasady te zebrane są w „Europejskiej Karcie Łowiectwa i Bioróżnorodności”. Dokonano przeglądu metod inwentaryzacji zwierzyny płowej, poddano ocenie ich słabe i mocne strony. Część referatów skupiła się na badaniach naukowych pojedynczych gatunków. Bardzo cennym był wykład profesora Grahama Kerleya o łowiectwie i zarządzaniu populacją kopytnych w Afryce. Seminarium zakończyło podsumowanie wygłoszone przez Marka Masłowskiego (p.o. dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku) oraz Bogumiłę Jędrzejewską (kierownik grupy badawczej „Ekologia ekosystemów naturalnych”, Instytut Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk). Sformułowano rekomendacje do monitorowania populacji zwierzyny łownej i zrównoważonego łowiectwa, wymieniając m.in. konieczność wypracowania metody liczenia ssaków kopytnych potrzebę wykorzystania potencjału naukowego celem przybliżenia się do optymalnego modelu zrównoważonego łowiectwa.
Wyniki ankiety ewaluacyjnej wypełnionej przez uczestników seminarium wskazują przydatność tego typu spotkań. Aż 87 % ankietowanych uznało, że potrzebna jest kontynuacja w przyszłości spotkań dotyczących przedstawionych zagadnień.
Dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w spotkaniu. Zachęcamy do zapoznania się z prezentacjami. Zapraszamy na inne seminaria organizowane w ramach Podlaskiego Forum PREFEKT.

Pliki do pobrania:
Książka abstraktów

Prezentacje:
Jakub Borkowski Metody oceny liczebności ssaków kopytnych w środowisku leśnym
Tomasz Borowik Doświadczenia z inwentaryzacji ssaków kopytnych metodą pędzeń próbnych
Alexander Griffin Zrównoważone łowiectwo z europejskiej perspektywy
Graham Kerley Zrównoważone łowiectwo i zarządzanie populacjami ssaków kopytnych w Afryce
Rafał Kowalczyk Monitoring liczebności i rozprzestrzenianie żubra w północno-wschodniej Polsce
Janusz Mikos Monitoring odnowień leśnych jako uzupełnienie lub alternatywa inwentaryzacji zwierzyny
Magdalena Niedziałkowska Badania genetyczne nad populacją jelenia w północno-wschodniej Polsce
Mirosław Ratkiewicz Strategia ochrony i gospodarowania populacją łosia w Polsce
Krzysztof Schmidt Znaczenie monitoringu populacji ssaków kopytnych w Afryce
Piotr Wawrzyniak Gospodarka łowiecka w północno-wschodniej Polsce
Krzysztof Bozik Wilki Puszczy Knyszyńskiej

W konferencji wzięło udział około 90 osób. Wśród uczestników znaleźli się przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, Okręgowych Izb Urbanistów, wojewódzkich biur planowania przestrzennego, Urzędu Marszałkowskiego i Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku, Urzędów Miejskich, Starostwa Powiatu Białostockiego i Hajnowskiego, Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Białymstoku, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Białymstoku, uczelni, ekologicznych organizacji pozarządowych, firm projektowych i consultingowych.
Uczestnicy konferencji wysłuchali 13 wystąpień prezentujących kwestie środowiskowe w procesie planowania przestrzennego. Przedstawiono przyrodnicze skutki urbanizacji oraz prawne, techniczne i administracyjne możliwości ochrony przyrody w procesach planowania i zagospodarowania przestrzennego. Zaprezentowano również sposoby zapobiegania fragmentacji środowiska przyrodniczego i ochrony ciągłości ekologicznej poprzez m.in. zastosowanie różnych środków łagodzących (np. przejścia dla zwierząt). Omówiono procedury prawne dotyczące planowania przestrzennego na różnych etapach: ocen oddziaływania na środowisko, projektów studiów oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego czy planów ochrony i planów miejscowych. Wśród wystąpień znalazły się konkretne przykłady zrealizowanych planów, uwzględniających aspekty przyrodnicze m.in.: dla miasta Lublina, Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi, strefy przygranicznej województwa pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i podlaskiego oraz na obszarze Krany Żubra (część województwa podlaskiego). Jednym z ważniejszych punktów konferencji było zaprezentowanie przez Panią Krystynę Łazutkę (Ministerstwo Infrastruktury) kierunków projektowanych zmian w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Konferencję zakończyła dyskusja panelowa prowadzona przez panią Jolantę Przygońską, Przewodniczącą Rady Okręgowej Izby Urbanistów z siedzibą w Warszawie. Zarówno podczas dyskusji jak i w ankietach ewaluacyjnych podkreślano konieczność współpracy pomiędzy planistami i przyrodnikami na rzecz skuteczniejszej ochrony ciągłości ekologicznej w procesach planowania i zagospodarowania przestrzennego.
Monika Pietruczuk 13.04.2011

Pliki do pobrania:
Książka abstraktów

Prezentacje:
Bogumiła Jędrzejewska Ekologiczne skutki fragmentacji środowiska
Jacek Skorupski Czy obecny stan planowania na szczeblu gminnym może być skutecznym.
Jerzy Doroszkiewicz Sieć transportowa w województwie podlaskim – obecny stan i plany rozwoju
Krystyna Łazutka Projekt zmiany ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
Lech Magrel Strategiczna Ocena Oddziaływania na Środowisko
Marcin Górny Projekt sieci korytarzy ekologicznych zrealizowanych w ramach projektu LIFE Kraina Żubr
Robert Mysłajek Ocena oddziaływania oraz środki łagodzące negatywny wpływ na inwestycje na duże ssak
Teresa Szymankiewicz Studium zagospodarowania przestrzennego wzdłuż granicy polsko-rosyjskiej
Władysław Gardziejczyk Hałas drogowy w otoczeniu tras komunikacyjnych

Seminarium otworzył Sławomir Bakier, dziekan Zamiejscowego Wydziału Zarządzania Środowiskiem Politechniki Białostockiej w Hajnówce i Ryszard Ziemblicki, dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku.
W seminarium uczestniczyło około 170 osób. Reprezentowane były między innymi: Ministerstwo Środowiska, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku, Urząd Miasta Hajnówki, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku, Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych i dyrekcje regionalne LP, parki narodowe i krajobrazowe, starostwa powiatowe, ekologiczne organizacje pozarządowe, uczelnie i inne jednostki badawcze. Uczestnicy seminarium mogli wysłuchać 19 wystąpień przeglądowo ukazujących różne aspekty ochrony bioróżnorodności leśnej. Zostały one wygłoszone przez ekspertów i praktyków. Wystąpienia koncentrowały się wokół działań podjętych w celu ochrony bioróżnorodności w wybranych Regionalnych Dyrekcjach Lasów Państwowych oraz badań naukowych nad niektórymi elementami przyrody w lasach.
Zaprezentowane działania ochrony przyrody w lasach to np.: ostoje różnorodności w RDLP Szczecinek czy ochrona owadów saproksylicznych w lasach Dolnego Śląska. Z regionu przedstawiono m.in.: stan rozpoznania biocenozy leśnej oraz kierunki zmian zachodzących w gospodarce leśnej. Przedstawione badania naukowe dotyczyły takich elementów przyrody jak: owady saproksyliczne, gatunki ptaków lasów zbliżonych do naturalnych, zasoby genetyczne. Seminarium zakończyło podsumowanie wygłoszone przez Ryszarda Ziemblickiego (dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku), Sławomira Bakiera (dziekan Zamiejscowego Wydziału Zarządzania Środowiskiem w Hajnówce) oraz Bogumiłę Jędrzejewską (kierownik grupy badawczej „Ekologia ekosystemów naturalnych”, Instytut Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk). Wszystkie osoby podkreśliły potrzebę coraz ściślejszego powiązania gospodarki leśnej z nauką i jej dalszego doskonalenia.
Wyniki ankiety ewaluacyjnej wypełnionej przez uczestników seminarium wskazują przydatność tego typu spotkań. Aż 91% ankietowanych uznało, że seminarium spełniło ich oczekiwania.
Dziękujemy prelegentom oraz wszystkim zaproszonym gościom za przybycie i aktywny udział w spotkaniu.

Pliki do pobrania:
Lista posterów
Książka abstraktów

Prezentacje:
Bogumiła Jędrzejewska Bioróżnorodność lasów Polski-uwarunkowania naturalne i antropogeniczne
J Nowakowska T Oszako Zróżnicowanie genetyczne drzewostanów i ich wpływ na zdrowotność
Tomasz Samojlik Tradycyjne, wielofunkcyjne użytkowanie Puszczy Białowieskiej w XV-XVIII wieku.
Adolf Korczyk Ochrona i zachowanie zasobów genowych drzew leśnych
Andrzej Antczak Formy i metody ochrony różnorodności biologicznej w LKP Puszcza Białowieska.
Karol Zub Rola martwego drewna w zachowaniu bioróżnorodności w ekosystemach leśnych
Marek Masłowski Rola Lasów Państwowych w kształtowaniu różnorodności biologicznej
Daniel Lemke Ostoje różnorodności biologicznej w RDLP Szczecinek-koncepcja, realizacja, wnioski
Emilia Grzędzicka Rola martwego drewna w zachowaniu bioróżnorodności w ekosystemach leśnych
Rafał Kowalczyk Żubr-gatunek kluczowy dla zachowania różnorodności biologicznej
Adam Kwiatkowski Wpływ zabiegów hodowlanych i ochronnych na bioróżnorodność w ekosystemach leśnych.
Bogdan Jaroszewicz Znaczenie różnorodności biologicznej dla funkcjonowania i produktywności ekosystemów leśnych Europy
Wojciech Mazur Stan i perspektywa ochrony pachnicy dębowej w lasach Dolnego Śląska.

Wśród około 50 gości seminarium byli między innymi: przedstawiciele oddziałów Generalnych Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Białymstoku, Parków Narodowych i Parków Krajobrazowych, Urzędu Miasta w Hajnówce, firm konsultingowych i inne instytucje. Celem seminarium była wymiana wiedzy i doświadczeń o środowiskowych aspektach rozwoju infrastruktury transportowej.
Na początku spotkania zaprezentowano Zakład Badania Ssaków PAN oraz przedstawiono założenia Podlaskiego Regionalnego Forum Wymiany Wiedzy o Środowisku PREFEKT.
W kolejnej prezentacji pan Jerzy Doroszkiewicz – dyrektor Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Białymstoku przedstawił jak zmieniało się natężenie ruchu na drogach krajowych województwa podlaskiego w latach 2005-2010, stan techniczny dróg regionu, kolizje obszarów cennych przyrodniczo z przebiegami dróg objętych Programem Budowy Dróg na lata 2010-2015 oraz program remontów na lata 2011-2013. Ważnym elementem prezentacji było pokazanie strategicznego położenia Podlasia jako korytarza łączącego kraje „starej” Unii z krajami nadbałtyckimi a jednocześnie regionu o wysokich walorach i zasobach przyrodniczych i wynikające z tego problemy.
Kolejne dwie prezentacje przedstawił dr Robert Mysłajek ze Stowarzyszenia dla Natury „Wilk”. Pierwsza pokazała znaczne zróżnicowanie metod minimalizujących negatywny wpływ infrastruktury transportowej, stosowanych zarówno w Polsce jak i na świecie. Prelegent zaznaczył, że niektóre rozwiązania z górzystego południa Polski są trudne do przełożenia na nizinne warunki Polski północno-wschodniej. Przedmiotem drugiej prezentacji był monitoring przejść dla zwierząt. Podkreślono, zarówno w wystąpieniu jak i w pytaniach i dyskusji po wykładzie, wagę oceny skuteczności przejść dla zwierząt, szczególnie mając na uwadze poniesione na nie nakłady finansowe.
Przegląd narzędzi systemów Informacji Geograficznej (GIS) i możliwości ich wykorzystania przy projektowaniu korytarzy ekologicznych przedstawił Paweł Struś z Zakładu Badania Ssaków PAN. Pokazano dostępne oprogramowanie do analiz GIS oraz wskazano źródła pozyskiwania danych przestrzennych. Jako przykład zastosowania GIS w zrównoważonym rozwoju infrastruktury transportowej posłużyła opracowywana obecnie w Zakładzie Badania Ssaków PAN koncepcja lokalnych korytarzy ekologicznych.
Na koniec seminarium, przy aktywnym udziale gości sformułowano wnioski i rekomendacje do zrównoważonego rozwoju infrastruktury transportowej w północno-
wschodniej Polsce, określono najważniejsze kwestie wymagające rozwiązania. Dalsza dyskusja w zakresie tematyki seminarium możliwa jest na forum dyskusyjnym utworzonym w ramach strony internetowej Regionalnego Forum PREFEKT do czego gorąco zapraszamy!

Prezentacje:
Jerzy Doroszkiewicz Sieć transportowa w województwie podlaskim
Paweł Mickiewicz Rozwój sieci transportowej w Polsce-działania w trosce o zachowanie ciągłości.
Paweł Struś Przegląd narzędzi GIS i możliwości ich wykorzystania
Robert Mysłajek Potrzeba prowadzenia monitoringu przejść dla zwierząt
Robert Mysłajek Środki łagodzące negatywny wpływ infrastruktury transportowej

W seminarium uczestniczyło około 100 osób, reprezentujących różne instytucje bezpośrednio i pośrednio związane ze sporządzaniem planów ochrony obszarów Natura 2000. Reprezentowane były między innymi: Ministerstwo Środowiska, Generalna i Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska, Generalna i Regionalne Dyrekcje Lasów Państwowych, Parki Narodowe i Krajobrazowe, Urzędy Wojewódzkie, Urzędy Marszałkowskie, Starostwa Powiatowe, Urzędy Gmin, ekologiczne organizacje pozarządowe, uczelnie wyższe i firmy konsultingowe.

Podczas seminarium prelegenci z Polski i z zagranicy przedstawili 6 tematów związanych z tematyką sporządzania planów ochrony obszarów Natura 2000 i uczestnictwu społecznym w sporządzaniu tych planów (program seminarium).

Najbliższe lata będą czasem intensywnego sporządzania planów ochrony obszarów Natura 2000 w Polsce i w regionie. Seminarium pozwoliło na wymianę wiedzy i doświadczeń w tym temacie. W zakresie teorii specjaliści z kraju i zagranicy przedstawili między innymi strukturę, metodykę, zasady planowania ochrony przyrody oraz model, narzędzia, cel uczestnictwa społecznego w tym planowaniu.
Przykłady prezentacji dotyczących obszarów Natura 2000, „Murawy w Haćkach” i „Dolina Baryczy” pokazały praktyczne rozwiązania, zidentyfikowały ograniczenia i problemy związane z przygotowaniem planów ochrony. Prelegenci z zagranicy przedstawili europejską wiedzą i doświadczenie z planowania ochrony przyrody i uczestnictwa społecznego w tym planowaniu. Mike Alexander z Conservation Management System Consortium z Wielkiej Brytanii przedstawił między innymi ważną zasadę planowania tzw. „zasadę ostrożności”. Dyskusje po wykładach zainicjowały wymianę wiedzy i doświadczeń Forum PREFEKT.

Seminarium zakończono określeniem zaleceń i rekomendacji do efektywniejszej organizacji i zarządzania procesem sporządzania planów ochrony obszarów Natura 2000 i angażowania społeczności lokalnych w działania związane z ochroną środowiska. Zalecenia te zostały spisane w formie rekomendacji do sporządzania planów ochrony obszarów Natura 2000. Niektóre z nich to na przykład: integrowanie ochrony przyrody z rozwojem regionalnym, formułowanie zapisów działań ochronnych w sposób mający przełożenie na zapisy planowania przestrzennego, upublicznianie planów ochrony przyrody od początku ich tworzenia

Uczestnicy seminarium podkreślili w ankietach oceniających spotkanie potrzebę organizacji podobnych spotkań w przyszłości oraz wymiany wiedzy i doświadczeń w zakresie zrównoważonego rozwoju gospodarczego uwzględniającego potrzebę zachowania środowiska naturalnego. Tematyka najbliższego spotkania planowany jest na 03.12.2010 r. i będzie dotyczyć rozwiązywania problemów wynikających z rozwoju infrastruktury transportowej na obszarach cennych przyrodniczo na Podlasiu (program).

Wyrażamy głęboką nadzieję, że dyskusja ta będzie kontynuowana w ramach dyskusyjnego forum internetowego na stronie internetowej Regionalnego Forum PREFEKT. Wszelkie informacje o zrealizowanym i planowanych spotkaniach, materiały seminaryjne, forum dyskusyjne i inne informacje zamieszczane będą również sukcesywnie na stronie Forum PREFEKT. Prosimy również o nadsyłanie Państwa komentarzy, opinii i sugestii na adres prefekt@zbs.bialowieza.pl.

Pliki do pobrania:

Prezentacje:
Bianca Nijhof Idealny model udziału społecznego- cel, narzędzia komunikacji ze społeczeństwem
Dan Wołkowycki Obszar Natura 2000 Murawy w Haćkach- walory, problemy i planowanie ochrony
Dorota Ławreszuk Projekt Bioconsus i idea Podlaskiego Regionalnego Forum Wymiany Wiedzy o Środowisku
Dorota Chmielowiec-Tyszko Sanse jakie obszary Natura 2000 dają społecznościom lokalnym
Mike Alexander i Tom Hellawell Planowanie ochrony przyrody-logika planowania, właściwy stan ochrony
Paweł Pawlaczyk Planowanie ochrony przyrody obszarów Natura 2000 w tym uczestnictwo społeczne
Paweł Pawlaczyk Podejście partnerskie a podejście eksperckie w planowaniu ochrony przyrody